Minister Sigrid Kaag (Financiën) geeft vrijdag definitief antwoord op de vraag die al weken boven politiek Den Haag hangt: waarop wordt bezuinigd? Het kabinet moet op zoek naar miljarden vanwege financiële tegenvallers zoals de stijgende rente op de staatsschuld, duurder uitpakkende asielopvang en de compensatie voor de gaswinningsproblematiek. Enkele maatregelen zijn al voortijdig uitgelekt naar de pers, zoals het schrappen van het scholingsbudget STAP.

Rond het middaguur wordt de hele voorjaarsnota bekend waar het kabinet wekenlang over heeft onderhandeld.

De tegenvallers worden voor het grootste deel gecompenseerd door meevallers, zeggen ingewijden. Dat komt met name omdat het ministeries niet lukt om al het geld uit te geven dat ze is toegewezen. Bijna alle departementen moeten iets inleveren om de overgebleven gaten in de begroting te dichten. Defensie wordt hierin ontzien omdat het kabinet de oorlog in Oekraïne en de verplichtingen richting het militaire bondgenootschap NAVO te belangrijk vindt. Ook zal er naar verluidt niet worden gemorreld aan de uitgaven aan armoedebeleid, onderwijs en justitie.

In de onderhandelingen is serieus overwogen om het eigen risico in de zorg te verhogen. Maar dit plan ging na een felle discussie in het kabinet van tafel nadat de ChristenUnie hier voor ging liggen, aldus Haagse bronnen.

Kosten als de stijgende rentelasten op de staatsschuld vragen om structurele aanpassingen in de begroting. Voor andere uitgaven moet eenmalig geld worden gevonden. Dat is bijvoorbeeld het geval bij het prijsplafond voor energie. Vorig jaar is het besluit hierover op de lange baan geschoven omdat de kosten moeilijk te voorspellen waren.

Minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) heeft woensdag een pakket maatregelen aangekondigd om de klimaatdoelen voor 2030 te halen. De totale kosten hiervan bedragen 28 miljard euro, waarvan een deel wordt betaald uit de begroting en een deel uit het Klimaatfonds. Ook hier wordt meer over bekend.