We kennen allemaal wel de frustratie als je niet betrokken bent geweest bij belangrijke beslissingen, waar je wel de gevolgen van ondervindt.

En de frustratie is helemaal groot als je niet alleen niet gehoord, maar ook niet akkoord bent met de besluiten die genomen zijn. Als je dat als burger overkomt, dan voel je je dubbel machteloos. Het zijn twee wel twee verschillende soorten frustraties. Het gevoel dat je onvoldoende betrokken bent geweest bij een nieuwe inrichting van je straat of het opknappen van je wijk, kan je makkelijk van je afzetten als je ziet dat de vernieuwing een prachtig resultaat heeft gehad en je prettiger laat wonen.Je hebt dan misschien het gevoel dat je niet genoeg bent gehoord, maar je bent wel akkoord met de vernieuwing.

We noemen dat gehoord worden en meedenken in overheidsjargon participatie: het vooraf meedenken van burgers en andere belanghebbenden met nieuwe plannen, of de evaluatie van bestaande praktijken. Soms zijn er uitgebreide participatie trajecten, waarin de overheid iedereen die belang heeft, probeert te betrekken. Een mooi voorbeeld is dat de gemeente luisterde naar rolstoelgebruikers die in  winkelcentrum de Boogaard adviezen gaven voor een betere toegankelijkheid van deze plek.

Er lijkt zo aan participatie geen nadelen te kleven; burgers en belanghebbenden zetten immers hun ervaring in om een project beter te maken, en zo wordt er een gezamenlijk draagvlak gecreëerd. Maar al dat mee mogen denken schept ook enorme verwachtingen. Denk mee, doe mee klinkt er. Maar wie het wil horen denkt dat dan dat het ‘beslis helemaal mee’ is. Maar dat is niet zo. Er zullen in dit dichtbevolkte gebied waar miljoenen mensen werken, reizen en leven, altijd weer moeilijke beslissingen genomen worden door een kleine groep gekozen mensen, die beloven om het algemene belang te dienen, “zonder last of ruggespraak”. Participatie kent altijd grenzen, en torenhoge verwachtingen over meebeslissen zijn niet altijd gerechtvaardigd. Dat zegt nog niet dat het meedenken onzinnig of te weinig was. Er kan best goed geluisterd zijn, maar er kwam wel een besluit wat toch tegen heel wat wensen van omwonende inwoners ingaat. En tegelijk andere inwoners heel gelukkig maakt.

Als raadslid van de ChristenUnie probeer ik heel strikt deze twee ervaringen, gehoord zijn, en akkoord zijn, te scheiden, want ze zijn niet hetzelfde. Want wie goed gehoord is, krijgt nog niet altijd zijn of haar zin. Maar goed luisteren en van te voren duidelijk uitleggen waar de burger wel of niet aan mee mag beslissen, kan helpen om verwachtingen te verduidelijken. Ik werk daar graag aan mee.

Maaike Harmsen is fractievoorzitter van de ChristenUnie Rijswijk