Er gaat geen raadsvergadering voorbij of uit de monden van bestuur of raad klinken wel de woorden dat Rijswijk ‘de snelst groeiende gemeente’ van ons land is. Maar klopt die voorspelling eigenlijk wel, maakt Rijswijk inderdaad aanspraak op deze ‘titel’?  Het Rijswijks Dagblad ging op onderzoek uit, uitmondend in een artikel bestaand uit twee delen, één over de groeicijfers en één over de toekomstige bouwplannen van deze gemeente onder de rook van Den Haag.

Rijswijk, een stad met stadsrechten. Toen Michel Bezuijen, nu burgemeester van buurgemeente Zoetermeer, er nog de bestuurlijke scepter zwaaide, bemoeide hij zich persoonlijk met het binnenhalen van het predicaat ‘snelst groeiende stad’ van Nederland. Toen op gegeven moment een ronkend persbericht uit Utrecht op het bureau van zijn imposante werkkamer in het stadhuis belandde met als inhoud dat Utrecht de snelst groeiende stad of gemeente van Nederland is, kon hij zijn lachen niet inhouden en viel de toevallige bezoeker een vette glimlach ten deel. “Zij denken het, wij zijn het”, aldus Bezuijen. Zijn toenmalige gemeente, Rijswijk dus, mag volgens de cijfers van het CBS Utrecht dan wel voorbij zijn gestevend, daarmee is Rijswijk nog geen koploper in de race om de titel van grootste gemeentelijke groei voor de komende jaren.

Ouder-Amstel, ingeklemd tussen Amstelveen en Amsterdam-Zuidoost, leek een paar jaar geleden nog aanspraak te maken op deze titel. Uit cijfers blijkt dat Ouder-Amstel de afgelopen vijfentwintig jaar inderdaad vrij constant groeide. Aan het eind van de vorige eeuw is al een duidelijke groei zichtbaar, met in 1999 een piek van de groei met 3,4 procent. Waarschijnlijk is dat het bestuur van Oud-Amstel dit cijfer nog jarenlang gebruikt heeft  om te laten zien hoe goed het gaat, maar in werkelijkheid was de groeispurt toen alweer lang en breed achter de rug.

Groeicijfers

Aangezien er in de afgelopen jaren veel gemeentelijke herindelingen zijn geweest konden wij voor dit onderzoek niet al te ver teruggaan in de tijd. Gekeken is daarom naar de groei van de afgelopen vijf jaar (01-01-2016 – 01-01-2020), voor wethouders en hun entourage een mooie periode om hun beweringen te hanteren.

Tijdens ons onderzoek hebben wij eerst gekeken naar de absolute groeicijfers van gemeenten. Dus hoeveel mensen zijn er in totaal bij gekomen in de afgelopen vijf jaar. Gemeenten waarvan het grondgebied in de afgelopen vijf jaar zijn uitgebreid, zijn in dit onderzoek uitgesloten, dat zou namelijk geen eerlijke vergelijking zijn.

Het lijstje met absolute groeicijfers van gemeenten wordt aangevoerd door hoofdstad Amsterdam, met 39.133 inwoners, gevolgd door Den Haag met 25.850 inwoners. Rijswijk staat, nog net achter het Westland, twaalfde met 5.122 inwoners.

Relatieve groei

Ook is tijdens dit onderzoek gekeken naar hoeveel de gemeente relatief is gegroeid. Dus hoeveel nieuwe inwoners er per honderd oude inwoners bij zijn gekomen. Ook hier zijn de gemeenten die de afgelopen vijf jaar zijn uitgebreid, uitgesloten.

Deze lijst wordt aangevoerd door Blaricum met +20 procent, vervolgens komen Diemen (+15 procent), Rozendaal (+14 procent), Waddinxveen (+12 procent) en Beemster (+12 procent). Rijswijk staat in deze lijst zesde met + 10 procent.

Zesde dus. De conclusie na het lezen van dit staatje zou kunnen zijn dat sommige gemeenten wel erg klein zijn voor wat betreft het aantal inwoners, en daarom niet vergelijkbaar. Maar dan nog zijn Diemen (30.780) en Waddinxveen (29.291) groot genoeg om te vergelijken met Rijswijk en de gemeente dus ook van de troon te stoten.

Toekomst

Politiek Rijswijk verwacht dat de gemeente over twintig jaar tussen de 60.000 en 70.000 inwoners telt. Laten we uitgaan van het gemiddelde, 65.000 inwoners over twintig jaar, tegen het huidige aantal van 54.450. Dat betekent een groeit van 527,5 inwoners (+1 procent) per jaar. Van de 355 gemeenten in ons land kenden 91 afgelopen jaar een bevolkingsgroei van meer dan één procent. Dan gaat het nog steeds om een zeer kleine groei (in cijfers achter de komma). Maar de 1 procent jaarlijkse groei in de komende twintig jaar waar de Rijswijkse politiek het te pas en te onpas over heeft, is dus niet heel bijzonder.

Het mooie van statistiek is dat je vrijwel altijd wel een manier kunt vinden om je bewering mee te onderbouwen. Bij de Rijswijkse groei is dit haast ondoenlijk. Misschien dat het gemeentebestuur zich zou moeten spiegelen aan de reactie van Almere, met 13.748  inwoners als vijfde ver voor op Rijswijk op de lijst van groeicijfers van gemeenten. Toen bekend werd dat Almere Utrecht voorbij was gestreefd kwam er vanuit de polder de volgende reactie: “Er zijn veel extra woningen in Nederland nodig, dus hoe meer snelst-groeiende gemeenten, hoe beter”. 

Zie voor het tweede deel over de bouwopgave in Rijswijk het andere artikel dat hier beneden staat: Rijswijk wacht komende jaren flinke bouwopgave (2)

Auteurs: Maarten Reiling en Peter Petit