Meer verhalen over olifant Hansen

3 November 2020, 16:20 uur
Lokaal
mainImage
Olifant Hansken

In de oude binnenstad van Rijswijk wordt binnenkort een speciale zitbank geplaatst dat moet dienen als versterking van het historisch karakter van deze wijk. De gemeente heeft opdracht gegeven voor een ontwerp van een bank die geplaatst gaat worden in het midden van de Herenstraat. Dit ontwerp heeft een referentie naar de vrouwelijke olifant Hansken, die in de 17e door Europa rondreisde en zo een beroemdheid werd. Hansken werd tijdens haar leven door verschillende kunstenaars vastgelegd waaronder Rembrandt van Rijn.

Het Rijswijks Dagblad vroeg Hans van Rossum van de Historische Vereniging naar hét verhaal van Hansken.

Tijdens haar verblijf in Rijswijk werd Hansken overgebracht naar het paleis van stadhouder Frederik Hendrik van Oranje. Bezoekers moesten betalen om het olifantje dat zonder slagtanden was geboren, te mogen aanschouwen. De opbrengst ging naar diaconieën in de buurt. Hansken werd uiteindelijk 25 jaar en overleed op 9 november 1655 in Florence.

Tussen 1618 en 1624 liet Maurits een uitgebreid stallencomplex in Rijswijk bouwen naast de Oude Kerk. Bijna dagelijks bezocht hij einde ochtend zijn paardenfokkerij en de exotische dieren. Vervolgens bracht hij de middag door bij zijn geliefde Margaretha van Mechelen die achter het stallencomplex woonde. De exotische dieren kocht hij of kreeg hij cadeau.

JP Coen gaf hem voor een herbenoeming als Gouverneur-Generaal van Indië een luipaard cadeau in 1623. Maurits bestelde bij hem een olifant en een kaketoe. Hij overleed echter in 1625.

Acht jaar later, in 1633, kwamen 7 grote zeilschepen van de VOC in Amsterdam aan met o.a. een olifantje van 3 jaar oud, een geschenk van de keizer van Ceylon voor de Prins van Oranje.

Tegen betaling mochten de Amsterdammers het dier komen bekijken, zo berichtte de Courant van 21 juli 1633 en de opbrengst was voor de armenkas.

Een jaar later treft een rondreizende Engelse edelman in Rijswijk het olifantje aan in het stallencomplex.

Frederik Hendrik had geen interesse in het beestenspul van zijn overleden broer en verkocht het nodige. De olifant deed hij cadeau in 1636 aan zijn neef Johan Maurits, die even later Gouverneur van Brazilie werd en dus het dier maar verkocht aan een rondreizend koopman voor achtduizend gulden.

Deze leerde Hansken een groot aantal kunstjes, zoals zwaaien met een vlag, schermen met de begeleider, dansen op trompetmuziek, trommelen, marcheren en een musket afschieten.

Alle acties staan op een reclameaffiche uit 1641, bewaard in het Rijksprentenkabinet.

Hansken vertoonde haar kunsten in heel Europa, tussen 1637 in Amsterdam en 1655 in Florence.

Rembrandt tekent haar in Amsterdam driemaal, bewaard gebleven in het Albertina in Wenen.

In 1651 is ze getekend in Basel , al zichtbaar in een slechte conditie en in november 1655 overlijdt ze in Florence ongeveer 25 jaar oud, waar ook een tekening van het dode dier gemaakt wordt. Hansken heeft dus 2 jaar van haar korte olifantenleven in Rijswijk gewoond.