Sinds 2010 wordt de toren van het oude stadhuis bewoond door twee slechtvalken, Anton & Antonia, inmiddels uitgegroeid tot het beroemdste koppel van Rijswijk. Het was nog maar de vraag of de roofvogels ook afgelopen jaar weer naar hun inmiddels vertrouwde plek in de toren, een bak achter de wijzerplaten, zouden terugkeren. Vanwege de vele werkzaamheden op het dak van het stadhuis in verband met de renovatie tot Huis van de Stad, bleven A&A weg. Pas nadat de werkzaamheden begin maart werden gestaakt, kwamen ze weer terug. Inmiddels is het broedseizoen begonnen. Niet iedereen is blij met de aanwezigheid van de twee beschermde roofvogels. Tilduivenhouders vrezen het einde van hun sport.

Slecht
De slechtvalk is één van de snelste vogelsoorten ter wereld. Thea van Gogh, die een website over haar favoriete valken bijhoudt, laat op de site weten dat het woord ‘slecht’ in de vogelnaam waarschijnlijk verwijst naar het Nederlandse spreekwoord ‘slechten’, in de betekenis van iets neerhalen of iets afbreken. De slechtvalk duikt met zo’n ziedende vaart, 300 kilometer, op zijn prooi, dat deze wordt ‘geslecht’. Prooien bestaan uit alle soorten vogels, van kleine zangvogels tot meeuwen en duiven.

Jerry van Toor, voorzitter van ‘Ons Belang’, een vereniging die voor de belangen van tilduivenliefhebbers opkomt, geeft aan dat de leden van zijn vereniging veel last van de roofvogelpopulatie hebben, ook van het echtpaar in de toren van Rijswijk. Van Toor: “Ik moet erbij zeggen dat deze vogels niet zelf hun nest hebben gebouwd, maar dat ze met toestemming van de gemeente hierin zijn gefaciliteerd door het plaatsen van een nestkast. De liefhebbers van tilduiven zijn ten einde raad, want het zijn werkelijk slachtpartijen. In het verleden had je natuurlijk ook wel eens te maken met een roofvogel die op doortrek was, maar nu blijven deze vogels het gehele jaar in Nederland en is het dweilen met de kraan open”.


                                                                    Jerry van Toor (links) en Ruud de Gans van 'Ons Belang')

Oplossing
De Duindorper ziet wel een oplossing. “In de eerste plaats, stop met het faciliteren van de roofvogels. Met het faciliteren bedoelen wij het plaatsen van nestkasten voor alle roofvogels. Roofvogels horen hier niet thuis in een bebouwd gebied, zodra deze vogels zich hier gaan vestigen of al gevestigd zijn, wordt het van kwaad tot erger en is onze hobby, het houden van tilduiven, ten dode opgeschreven”.

Een kropper, vooral een jong exemplaar, is voor roofvogels een makkelijke prooi. Van Toor: “Een kropper vliegt heel langzaam, die showt. Niet zelden raken wij onze geliefde duiven aan roofvogels kwijt. Dan heb je met bloed, zweet en tranen een bepaalde duif gekweekt. Het doet dan heel veel pijn als die door een roofvogel wordt gepakt. En ze pakken nooit die duif waar je nog drie dezelfde van hebt. Nee, altijd die ene waar je een betere band mee hebt en waar je nog veel van verwacht, al is elke duif ons dierbaar. Ook wij vinden roofvogels schitterende beesten, echt prachtig. En gelukkig gaat het goed met ze. Maar laat de natuur lekker z’n gang gaan. Die roofvogels hebben die nestkasten op onnatuurlijke plaatsen helemaal niet nodig. Er zijn duivenmelkers die tien duiven per jaar kwijtraken aan roofvogels. Dan gaat de lol er snel vanaf. Als ook die duivenmelkers stoppen, blijven er nóg minder over. En we zijn al een uitstervend ras”.

Natuurinclusief
Desgevraagd laat de gemeente Rijswijk via de afdeling voorlichting weten geen meldingen te hebben ontvangen van overlast door roofvogels. “Rijswijk streeft naar een klimaatvriendelijke, natuurinclusieve stad. Hier zijn vogels, bijen, vlinders, wilde planten, et cetera welkom. Zolang er geen overlast door roofvogels bekend is en er geen aanleiding wordt gezien vanwege eventuele schade aan flora en fauna door roofvogels, treft de gemeente geen maatregelen” zo laat de gemeente via een mail weten.

Bosrijk

Misschien dat de ecoloog die de gemeente adviseert eens moet gaan praten met Hans Verstraten, woonachtig nabij het huidige stadhuis in het gebouw Hoogvoorde, lid van “Ons Belang” en al jarenlang duivenmelker. Zeven dodelijke slachtoffers telde hij de eerste twee maanden van dit jaar. Ook hij heeft niets dan lof voor de mooie vogel die een roofvogel is, maar wel een vogel waar hij veel hinder van ondervindt. “Het zou beter zijn wanneer ze hun domicilie in een bosrijke omgeving zoeken, bijvoorbeeld op de Veluwe”. Het eerder gegeven advies van de Vogelbescherming om duiven dan maar op andere tijdstippen uit te laten vliegen dan wanneer de roofvogels op  zoek gaan naar hun prooi, doet hij af als ‘lulkoek’. Verstraten, die ons op zijn racefiets te woord staat wanneer wij hem bellen: “Wanneer ik mijn duiven ook naar buiten laat, ’s ochtends of in de namiddag, maakt niet uit, de roofvogel is altijd op jacht”.

Dat er bij de gemeente geen klachten over de roofvogels zijn binnengekomen, gaat er bij hem niet in. “Volgens mij verschuilt de gemeente zich achter het probleem”.

Klapplank
Van Toor, wiens vereniging 350 leden telt waarvan zo’n vijf en twintig in de regio Rijswijk, heeft enige tijd geleden namens ‘Ons Belang’ wel bij diverse gemeenten in Haaglanden geklaagd, maar een reactie, ook van de gemeente Rijswijk bleef uit. Op het moment dat Van Toor deze woorden uitspreekt dreigt één van zijn duiven in de tuin aangevallen te worden door een roofvogel. Met een klapplank probeert hij, met succes, het roofdier uit zijn concentratie te halen met als resultaat dat het beest van koers verandert en afziet van de prooi. Van Toor: “Het zou dood- en doodzonde zijn als deze duivensport helemaal verdwijnt. Het is een unieke sport, die alleen in deze regio wordt beoefend. Buiten Nederland vind je het al helemaal niet. Deze sport is een cultureel erfgoed, maar als het zo doorgaat is deze traditie ook gedoemd om te verdwijnen”. 

De website van de slechtvalken in de toren van het oude stadhuis van Rijswijk met webcambeelden van het broeden zijn te vinden op www.slechtvalken.nl   

Door: Peter Petit