Digitale vrijheid is een steeds groter maatschappelijk debat. Artikel 7 van de grondwet stelt dat iedereen in Nederland recht heeft op vrijheid van meningsuiting. Dit betekent bijvoorbeeld dat er geen censuur is, en dat je niet vooraf toestemming hoeft te krijgen voordat je iets schrijft of zegt.
Toch brengt de toenemende mate van digitalisering nieuwe discussies teweeg. Hoe is persvrijheid geregeld in het digitale tijdperk? En hoe wordt de privacy van burgers gewaarborgd?

Een concreet voorbeeld hiervan is de legalisering van online casino’s. Enerzijds zorgt de Nederlandse wet ervoor dat gokkers beter beschermd worden tegen risicovolle spellen en oplichting, maar dit gaat ook ten koste van privacy. Casino’s hebben namelijk inzicht in de persoonsgegevens en het speelgedrag van hun klanten. Daarom zoeken steeds meer mensen naar manieren om te gokken zonder beperkingen. Het is daarom belangrijk om enkel te spelen op betrouwbare, veilige websites, die de privacy van spelers zo goed mogelijk waarborgen.

Digitale vrijheid tijdens het huidige tijdperk
Digitale vrijheid is actueler dan ooit. Nadat de Amerikaanse president Donald Trump zijn intrede deed in het Witte Huis, volgde er meteen een radicale koerswijziging.
Zo kondigde Meta, het moederbedrijf van Facebook en Instagram, aan te stoppen met factchecken. Ook op X, voorheen Twitter, wordt er minder gefactcheckt sinds het bedrijf in handen kwam van Elon Musk. Hoewel sommigen stellen dat factchecken censuur in de hand werkt en de vrijheid van meningsuiting beperkt, zien velen dit als een manier van Trump om ongecontroleerd desinformatie te kunnen verspreiden.
Misschien herinner je je ook de discussie rondom digitale vrijheid tijdens de pandemie nog wel, toen overheden met apps kwamen om burgers te traceren en hen op die manier te waarschuwen wanneer zij in contact kwamen met mensen die positief hadden getest voor COVID-19. Goed ter voorkoming van de verspreiding van een besmettelijk virus, maar wel een inbreuk op onze privacy.

Hoe zit het in Nederland?
Wat doet Nederland eigenlijk op dit gebied? Hoe bescherm je burgers zonder hen hun vrijheden en privacy te ontnemen?
Hoewel wij erg afhankelijk zijn van Amerikaanse techbedrijven, is er toch wetgeving om dit in goede banen te leiden. Zo moeten sociale media volgens de Europese Verordening digitale diensten aan een bepaalde vorm van contentmoderatie doen, ongeacht de politieke situatie in de Verenigde Staten.
Dit houdt bijvoorbeeld in dat ze geen gerichte advertenties aan minderjarigen mogen laten zien, en dat illegale content verwijderd moet worden. Ook moeten zij inzage geven in hun algoritme. Daarnaast moet er ook externe factchecking plaatsvinden, waardoor een bedrijf als Meta dus niet zomaar ineens kan beslissen nepnieuws niet meer aan te pakken.

De Europese Unie heeft ook regelgeving als het gaat om de bescherming van persoonsgegevens. De Algemene verordening gegevensbescherming stelt bijvoorbeeld dat iemand duidelijke toestemming moet geven voor het verwerken van persoonsgegevens. Ook moeten individuen makkelijke toegang kunnen krijgen tot deze gegevens, en hebben burgers recht op rectificatie, het recht op wissing en het recht op vergetelheid. Daarnaast kun je ook bezwaar maken tegen het gebruik van persoonsgegevens.

Deze Europese wetgeving heeft als doel burgers beter te beschermen tegen desinformatie en om hun privacy te waarborgen. Overtredingen kunnen leiden tot hoge boetes voor bedrijven. Toch blijft het een uitdaging om een goede balans te vinden tussen digitale vrijheid en de bescherming van burgers.