De helft van de journalisten heeft zeker één keer in hun carrière te maken gehad met dreiging van juridische stappen naar aanleiding van een (voorgenomen) publicatie. Dat meldt Persveilig op basis van een enquête onder ruim achthonderd journalisten, waarvan driekwart al meer dan tien jaar werkt in de journalistiek. Een kwart van de ondervraagde journalisten geeft aan voorzichtig te zijn met publiceren om het risico op juridische dreiging te vermijden.

6 procent van de ondervraagden heeft vanwege juridische risico's weleens een publicatie aangepast, 4 procent heeft weleens afgezien van publicatie. De dreiging met juridische stappen krijgen journalisten het vaakst van (een advocaat van) een particulier of bedrijf. In mindere mate komt de juridische dreiging van de overheid of een advocaat van de overheid.

"De resultaten van het onderzoek zijn schokkend", aldus Peter ter Velde van PersVeilig. Het meldpunt had de vragenlijst opgesteld om inzicht te krijgen "in de mate en de ernst van juridische bedreigingen tegenover journalisten. Die dreiging bestaat dus ook hier, echt niet alleen in bijvoorbeeld Amerika. We moeten ook in Nederland gaan nadenken over wetgeving om Nederlandse journalisten tegen deze dreiging te beschermen."

Sporadisch

Ook 39 hoofdredacties vulden de vragenlijst is, waarvan 36 aangaven weleens te maken hebben gehad met juridische dreiging vanwege een publicatie. De dreiging zou 'sporadisch' zijn, aldus Persveilig, tussen de een en drie keer per jaar. Bij twaalf hoofdredacties leidt juridische dreiging wel eens tot het aanpassen of niet publiceren van een item.

Op twee na geven alle bevraagde hoofdredacties aan zelf juristen in dienst te hebben of dat ze de mogelijkheid hebben om externe advocaten in te schakelen om eventuele rechtszaken aan te vechten. Twee derde van de ondervraagde journalisten vindt dat hun werkgever genoeg middelen en/of kennis heeft als hun publicatie zou leiden tot juridische stappen.

Geen vertrouwen

Een kwart van de journalisten zegt geen vertrouwen hebben in het Nederlandse rechtssysteem, als het aankomt op bescherming tegen onrechtmatige rechtszaken/strafrechtelijke onderzoeken vanwege een publicatie. Ook zes hoofdredacties geven aan dat vertrouwen niet te hebben in het rechtssysteem.