Als we de media mogen geloven wordt Nederland al een paar jaar overspoeld door hordes verwarde mannen. Ook in Rijswijk en omgeving blijkt er behoorlijk wat ‘verwarring’ rond te wandelen. Zo hadden we een vijf jaar geleden een verwarde man die ineens de behoefte voelde om een drietal Rijswijkse basisscholen in de as te leggen. En nog geen jaar geleden stak een verwarde man drie mensen neer op het Westerdijkplein in Den Haag, dat bleek overigens meer een verwarde terrorist te zijn, maar dat is een vergissing die klaarblijkelijk vaker gemaakt wordt. Want de ‘verwarde man’ die een paar weken geleden in Heerlen werd aangehouden bij een flyeractie van Geert Wilders, bleek twee messen en een bijl bij zich te hebben. In hetzelfde Heerlen werd een maand geleden een verwarde man aangehouden die een granaat bij een politiebureau neer had gelegd. Is dat verwardheid of gewoon crimineel, asociaal en agressief gedrag? Er zijn duidelijk een hoop grijstinten binnen het spectrum van verward zijn, meer dan die bekende vijftig tinten grijs in ieder geval. 

Verward zijn betekend letterlijk; ‘Een psychische gesteldheid waarbij iemand zich niet meer kan oriënteren en de reactie op signalen van anderen en prikkels uit de omgeving zijn verstoord.”

Het lukt mij niet deze omschrijving te rijmen met de meeste berichtgeving over ‘verwarde mannen’.

Vanwege deze onduidelijkheid besloot ik Google maar eens te raadplegen. Dat bleek een heus avontuur! Toets maar eens ‘verwarde man’ in en je verdrinkt bijna in een ontelbaar aantal artikelen, dagenlang leesplezier als je dat zou willen. Ook zijn er wel berichten over verwarde vrouwen te vinden, maar een stuk minder, wat weer stof tot nadenken geeft.

Na een aantal berichten te hebben bestudeerd werd mij nog steeds niet duidelijk wanneer iemand nou geclassificeerd wordt als ‘verwarde man’. Is iedereen die gewelddadige trekken vertoont een verward mens? Zijn religieuze of politieke fanatici verward? Zijn luidruchtige donken mensen in het uitgaansleven ook niet een beetje verward? Wat zijn nu eigenlijk de criteria? Volgens mij kan niemand hier een duidelijke uitleg over geven, simpelweg omdat die er niet is. 

De typisch Nederlandse beschuldigende vinger over de zogenaamde toename van verwarde mannen wees al snel richting de overheid vanwege de bezuinigingen in de GGZ, maar is dat wel terecht?

Zo’n veertig procent van alle Nederlanders krijgt ergens in zijn leven te maken met een psychische aandoening, da’s best veel. Maar een psychische aandoening betekent natuurlijk niet dat iemand ‘verward’ is. 

Laat helder zijn, iemand met een acute psychose kan zeker een gevaar voor zichzelf of de omgeving opleveren, maar als ik de artikelen over de ‘verwarde mannen’ lees zit er meestal iets anders achter, alcohol, drugs, het niet kunnen verkroppen dat een relatie is beëindigd, of iemand die geweld gebruikt vanuit politiek of religieus motief. 

En bij dat laatste schuurt het een beetje, want niemand die daar zijn vingers aan durft te branden.

Nee, er is geen plotse toename van verwarde mannen. Wat veranderd is, is dat woordvoerders van politie deze omschrijving ‘ontdekt’ hebben. Het woord ‘verward’ wordt een veilige omschrijving voor dat wat ze niet kunnen duiden, of wordt gebruikt om zaken te ‘downgraden’, te depolitiseren, om onrust te voorkomen. En de pers? Die neemt het in de meeste gevallen zonder na te denken over. En zie, zo ontstaan uw verwarde berichten in de media!

Afgelopen week zijn we twee keer geconfronteerd met gruwelijke moordpartijen, eerst in Nieuw Zeeland, daarna in Utrecht.

In beide gevallen werd zowaar eens niet over verwarde mannen gesproken. Maar ‘gewoon’ over gruwelijke daden van geweld. Triest en onbegrijpelijk geweld, meer duiding heeft het niet nodig.

Zou het niet beter zijn als we voortaan de beestjes gewoon weer bij de naam noemen? Een gewelddadige dronken kerel is gewoon een agressieve klootzak en een terrorist is gewoon een terrorist! En als het niet duidelijk is? Laat het dan gewoon in het midden, het is allemaal al verwarrend genoeg.