Je hebt hulpvaardigheid en je hebt koloniale hulpvaardigheid, die gaat een stapje verder, al weet je niet precies in welke richting. Anno 1915 bestond er in het Haagse een winkel waarin handwerk en ambachtswerk uit de kolonie verkocht werd. Boeatan heette het. Gevestigd aan de Heulstraat. Voordat u het vraagt: die winkel bestaat niet meer.
Kort voor het eerste lustrum van Boeatan, dus toen de winkel vijf jaar bestond, was er een brief gearriveerd uit Batavia, van de Directeur van Justitie, aldaar A. L. E. Gastmann. Hij zag nut en noodzaak in van een samenwerking tussen Boeatan en de vrouwengevangenis in Semarang. De Indonesische vrouwen waren veroordeeld tot dwangarbeid, wat in hun geval simpel naaiwerk was. Gastmann vond dat niet genoeg. Hij dacht vooruit. Wat als de vrouwen nou eens een vak leerden waarmee ze hun eigen geld konden verdienen?
Uit zijn brief: 'Niet alleen zal hierdoor kunnen worden bewerkt, dat vrouwen niet weer zoo spoedig tot misdrijf vervallen, maar tevens zal hierdoor kunnen worden bijgedragen om sommige Inlandsche industrieen te bevorderen. Het ligt in mijne bedoeling de gestrafte vrouwen in hoofdzaak het batikken en weven te doen leeren. Onder haar zijn verscheidene vrouwen, die reeds met het batikken vertrouwd zijn, en er kan thans voor gezorgd worden, dat zij dit niet verleeren.'
Stuur maar op, dachten ze bij Boeatan. De eerste zending viel tegen, de tweede zending vonden ze al mooier. Die zal dus in de winkel zijn gekomen. Zouden de namen van de batiksters er bij hebben gestaan? De herkomst? Vast wel iets, om het goede gevoel bij de aanschaf te versterken.
Op zich was het een mooi idee van directeur Gastmann, om vrouwen een vak te laten leren. Als je je eigen geld kunt verdienen, sta je sterker in het leven. Het is wel jammer dat de vrouwen niet zelf mochten kiezen en ook moeten we even voorbijgaan aan het feit dat batikken in het algemeen slechter betaalt dan misdaad, wat belangrijk kan zijn in de besluitvorming als je kinderen honger hebben.
Maar Boeatan deed wat Boeatan kon. Alles fraai uitstallen. Hier en daar in het land kleine tentoonstellingen houden. De belangstelling bevorderen. Ze geloofden in een betere wereld, maar de mensen moesten wel hun plaats kennen en behouden. En toch zat er iets goeds in. Want een vrouw met een strafblad, waar kon zij terecht in de kolonie?
https://www.indischeschrijfschool.nl