Wat ik zoek zijn: kleine doosjes met oud stof, afkomstig van een zolder, ze liggen er al tientallen jaren. Misschien hebben ze een etiket. Ik hoop op: Des Indes, 1904. Want dat was een belangrijk jaar.
In die tijd, en nog lang erna, gold Van Indes als een Indisch hotel, in geest en sfeer verwant aan het Des Indes in Batavia, dat halverwege de negentiende eeuw de deuren opende. Het Haagse Des Indes was eerst een woonhuis en pas later een hotel. De naam beloofde een ons kent ons kring, mensen aan wie je niets over het leven in de kolonie hoefde uit te leggen. En soms waren er beroemde gasten, voor wie het Haagje uitliep. Zoals generaal Van Heutsz, de man die in 1904 door vrijwel geheel de stad werd bewonderd. Hij logeerde in Des Indes en wuifde vanaf het balkon de menigte toe. Dat is gefilmd. Die film zit nu in een klein doosje en het ligt bij iemand op zolder, alleen weet ik niet in welk huis.
Ja, toen had je film. Er bestaat zelfs een opname uit 1898 van Wilhelmina en Emma, ze houden een rijtoer en stappen uit. Dus dan is 1904 zeker mogelijk. Je hebt altijd mensen die dol zijn op nieuwe technische mogelijkheden en die dan elke kans nemen om dat nieuwe uit te proberen. In die gedachte zit mijn hoop over het terugvinden.
Er is veel van vroeger bewaard gebleven, vooral in oude huizen waar families een paar generaties lang wonen. Zulke huizen hebben kelders en zolders, waar de huidige bewoners nauwelijks komen. Ze zijn te druk met het moderne leven. Dus wat er staat, blijft er staan.
Ooit was ik op bezoek bij een oudere dame, die bijna verveeld tegen me zei: "Als je dat dan zo interessant vindt, ga je zelf maar even kijken."
Nu?
Nu.
Zo kwam het, dat ik gekleed in mantelpak en op hoge hakken een smal trapje naar een zolder beklom en daar brieven uit 1902 vond, geschreven te Borneo. Ze lagen in een hoekje. Ik was de eerste die ze las, na de geadresseerde bedoel ik. Die ervaring maakte een radicaal optimisme in me wakker. Alles is er nog. Ergens.
Vandaar dit schrijven. Stelt u zich voor. Op het balkon van Des Indes staat de generaal. Een kleine man met een snor en een onverzettelijke uitstraling. Beneden filmt iemand. Wie?