Een monument: de fik erin

18 April 2019, 09:53 uur
Columns
mainImage

Pas als het kalf verdronken is, dempt men de put. Dat is zo’n zegswijze waar veel mensen niet precies van weten hoe het zit. Van de klok en de klepel enzo maar dan moet je eigenlijk ook weer weten wat een klepel is. En via die klepel kom ik dan bij de Mariaklok die door een Nederlandse klokkenmaker is gegoten in 2012 en waarvoor de Champs Elysees zijn afgezet ooit, toen de klok naar de toren moest worden gebracht. De toren waarin deze klok kwam te hangen was niet van het klokkenspel (dus wat een beiaardier kan bespelen) maar was een oproep-klok. De immense klok lijkt gered dat wil zeggen als het bluswater hem niet heeft laten knappen.

Het lijkt wel steeds te gaan om onderwijs in mijn laatste columns maar misschien heb ik het wel meer over een herwaardering van kennis.

Want wat wisten we nu over de Nôtre Dame? Onze Dame? Onze Lieve Vrouwe van Parijs, zoals we haar in het Nederlands zouden noemen. Die naam die zeker bewust bij de eerste steen in 1163 gegeven is om zo in het geloof die vreemde onbegrijpelijke vrouwen, op plichten en gehoorzaamheid te wijzen. Hou ze de maagd Maria voor!

Waarom bouwden al die arme en veel korter dan wij levende vaklieden als schrijnwerkers, steenhouwers en -sjouwers meer dan 200 jaar aan de grootste kerk van Parijs? Natuurlijk omdat daarmee Gods zegen over het arme volk zou neerdalen. Natuurlijk opdat de vrouwen niet zo vaak (een op de vijf bevallingen) in het kraambed zouden sterven; natuurlijk om onze kinderen (4 van de vijf en dan voor het vijfde jaar) niet zo vaak en akelig te laten sterven aan pokken, mazelen, tyfus, tering of lepra of een gewoon griepje. En oh, God, laat er toch niet zoveel branden uitbreken die vaak onze halve stad verwoesten. Die dame, moest voor dat alles zorgen. Moest over de eeuwen het volk bewaren.

En dat deed ze. Ze werd hét historische monument van Parijs. Ze werd de verzamelaarster van de prachtigste kunst. Van Napoleon tot Henry VI van Engeland, men wilde in haar kronen, trouwen, dopen. Iedere toerist in Parijs wilde met haar op de foto. Maar ja, de mens behoeden voor niet meer jong sterven, goed voor onze kinderen zorgen? Koning kapitaal en koningin wetenschap hebben veel van onze angsten te bezworen. Gods hand hebben wij niet meer nodig. Kunst behouden? Geld stoppen in monumenten? Rijkssubsidie? Wat een onzin! Kunst en cultuur> Niet nodig. Figuurlijk de fik erin: verwaasloos het.

Dus stond de dame de laatste tientallen jaren in de steigers. Werd zij slecht onderhouden; werd er te weinig geld in haar kunst gestoken omdat we dachten haar niet nodig te hebben.  Ze is nooit goed gerestaureerd. Er was 150 miljoen nodig: maar ja, wie luistert er nu naar kunstliefhebbers?

En kijk nu. Tranen. ontzetting dat de fik in de dame is gegaan.  Per ongeluk en waarschijnlijk door een lullig ongelukje op de bouwstelling. Verwaarlozing.

En zie: als het kalf verdronken is … In een dag is er 1000.000.000 euro bij elkaar gelegd. Was niet nodig geweest als…

Het kan zo heilzaam zijn om kennis te hebben van geschiedenis, van taal, van kunst. Van zaken die niet onder het regime van koning kapitaal lijken te vallen maar horen bij die geheimzinnige gezamenlijke schat van emoties die gestold zijn in monumenten en kunst. Ik zeg het nog maar eens. Frapper toujours. Zorg goed voor kunst en cultuur, gemeente, provincie, rijk. Ook in het onderwijs.